منبع یابی در کتابخانه

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (9)

( کتابشناسی ها )

ب - موضوعی ، مانند :

- به فارسی :

کتابخانه ها

کتابشناسی های کتابخانه ها

منبع یابی در کتابخانه

پژوهشگر ابتدا به مطالعه « کتابشناسی کتابخانه » سهل الوصول ( که اگر به چاپی آن بپردازد معمولا" در چند جلد است ، و نیز جزوات تازه های کتابخانه  ) چاپ شده یا منعکس در اینترنت می پردازد تا به کتابهای مورد نیاز خود که در آنجا موجود است اطلاع یافته با یادداشت شماره راهنمای کتاب مربوط ، آن را به امانت بگیرد ( چون تقریبا" تمامی کتابخانه های اختصاصی و تخصصی و دانشگاهی ایران به روش کتابخانه کنگره « ال . سی » اداره می شوند ، معمولا" این شماره کد در همه جا یکی است . خوشبختانه در سالهای اخیر شماره مربوطه را در ابتدای هر کتابی چاپ می کنند تا این متحد المآل شدن به یاری کتابداران و کتابخوانان بیاید ) .

در صورت عدم وجود کتاب مورد نظر در کتابخانه سهل الوصول نیز می توان کتاب را از طریق همان کتابخانه که احتمالا" جزو « شبکه اطلاع رسانی » کشور است سفارش داد تا از کتابخانه دیگری به امانت گرفته به پژوهشگر متقاضی امانت بدهند ؛ یا آن را اصولا" خریداری و به امانت دهد .

سوٌمین امکان این است که پژوهشگر با استفاده از کتابشناسی های موجود در کتابخانه ی سهل الوصول ، یا منعکس بر روی اینترنت ، به وجود آن در کتابخانه های دیگر ( که باز به ترتیب اولویتِ نزدیکی محل و سهل الوصول بودن انتخاب می کند ) پی ببرد و شخصا" به کتابخانه مربوطه رفته آن را مطالعه نماید . 

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (9)

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (9)

( کتابشناسی ها )

ب - موضوعی ، مانند :

- به فارسی :

کتابخانه ها

کتابشناسی های کتابخانه ها

معمولا" از همه سهل الوصول تر ، همان کتابخانه ی محل کار پژوهشگر و دانشجو است ؛ مثلا" کتابخانه ی مرکزی دانشگاه تهران برای پژوهشگران ، استادان و دانشجویان همان دانشگاه  . ضمنا" اکثر کتابخانه ها ، به ویژه کتابخانه های تخصصی ، دارای کتابشناسی خاص خود هستند که می توان به کتابها ، نشریات و مجلات موجود در آنها پی برد ، مانند :

- مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی . کتابشناسی کتابخانه موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی . تهران . 1367 .

- دانشگاه تهران . مرکز مطالعات عالی بین الملل . کتابخانه . صورت کتابهای فهرست شده در سال 1365 ( کتابهای فارسی و لاتین ) .

- مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی ، فهرست کتابخانه موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی 56 - 1359 ، بخش لاتین . تهران . 1361 .

- وزارت فرهنگ و آموزش عالی . مرکز اسناد و مدارک علمی . فهرست انتشارات سازمانهای دولتی موجود در مرکز اسناد و مدارک علمی ...

- وزارت فرهنگ و آموزش عالی . مرکز اسناد و مدارک علمی . فهرست مشترک نشریه های ادواری کتابخانه های ایران . ( در دو بخش ) .

- مؤسسه تحقیقات و برنامه ریزی علمی و آموزشی ، مرکز مدارک علمی . کتابخانه . فهرست الفبائی نشریات ادواری خارجی موجود در کتابخانه مرکز اسناد و مدارک علمی ( به زبان های خارجی ) تهران . 1354 .

و....

امروز خوشبختانه دسترسی به این کتابشناسی ها به برکت اینتر نت بسیار آسانتر شده است .

مراجع غیر مستقیم مطالعات (8)

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (8)

( کتابشناسی ها )

ب - موضوعی ، مانند :

- به فارسی :

کتابخانه ها

مطالعه درمحل یا امانت گرفتن کتاب (سند ، مدرک ) (3)

برخی از کتابخانه ها یا به لفظ جدید و کاملترشان مرکزاسناد و مدارک علمی درایران عبارتند از :

- سازمان اسناد و کتابخانه ملٌی ایران

- کتابخانه مجلس شورای اسلامی 

 - مرکز اسناد و مدارک علمی کشور .

- کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران

- مرکز اسناد ، مدارک و انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور

- مرکز اسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی

- کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی

- کتابخانه دانشگاه شریف

کتابخانه دانشگاه شهید بهشتی

- کتابخانه دانشگاه اصفهان ( تمام شهر های بزرگ ایران )

- کتابخانه وزیری یزد

که برخی از این کتابخانه ها به صورت الکترونیکی و قابل منبع یابی در محل کار پژوهشگر یا دانشجو نیز در می آیند ؛ چون

- سیمرغ

- کتابخانه الکترونیکی ملٌی

- کتابخانه الکترونیکی دانشگاه تهران

کتابخانه الکترونیکی دانشگاه شریف

- تبیان

- و.... 

مراجع غیر مستقیم مطالعات

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (7)

( کتابشناسی ها )

ب - موضوعی ، مانند :

- به فارسی :

کتابخانه ها

مطالعه درمحل یا امانت گرفتن کتاب (سند ، مدرک ) (2)

قاعدتا"و معمولا" ازهمه سهل الوصول تر ، همان کتابخانه محل کار پژوهشگر ، یا تحصیل دانشجو ، است ؛ مثلا" کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران که به دانشگاه تهران اختصاص دارد و یک کتابخانه اختصاصی محسوب می شود ، یا مرکزاسناد و مدارک سازمان میراث فرهنگی کشور که این نیز یک کتابخانه اختصاصی است ؛ امٌا در عین حال کتابخانه تخصصی در امور میراث فرهنگی نیز به شمار می رود ؛ همچنین مرکزاسناد و مدارک اقتصادی - اجتماعی و انتشارات سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور که در عمل به « کتابخانه » شهرت دارد .

اکثر کتابخانه های تخصصی دارای فهرست هائی هستند که دستیابی مراجع ، پژوهشگر یا دانشجو به کتابهای مورد نیاز خود در آن ها را آسان می سازند :

- کتابشناسی کتابخانه ، یا مرکز اسناد و مدارک که به تدریج و با وجود اینتر نت ، کمتر منتشر می شوند .

- فهرست اسناد و مدارک موجود در کتابخانه یا مرکز اسناد و مدارک برروی اینترنت

- گیشه دان های کتابخانه

برخی از این کتابخانه ها یا به لفظ جدید و کاملترشان مرکزاسناد و مدارک علمی درتهران عبارتند از :

مراجع غیر مستقیم مطالعات . کتابخانه ها

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (6)

( کتابشناسی ها )

ب - موضوعی ، مانند :

- به فارسی :

کتابخانه ها

مطالعه درمحل یا امانت گرفتن کتاب (سند ، مدرک )

برای مطالعه یا امانت گرفتن ازکتابخانه ها ابتدا باید بهترین و سهل الوصول ترین کتابخانه های شهر محل سکونت خود را شناخت ؛ که  در  این خصوص نیز می توان ازکتابهای راهنمای آنها استفاده کرد ؛  مثلا" به :

- وزارت فرهنگ و آموزش عالی . راهنمای  مرکز اسناد و کتابخانه های تخصصی ، اختصاصی و دانشگاهی . مرکز اسناد و مدارک علمی ایران .

امروز اینترنت چنان به مدد اینگونه منبع یابی های علمی آمده است که دیگر برخی از این کتابشناسی ها اصولا" چاپ نمی شوند ، چون در اینترنت وجود دارند و قابل مشاهده و مطالعه اند . 

هم اکنون در وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران مؤسسه ای به نام پژوهشگاه علوم و فتاوری اطلاعات ایران وجود دارد که چنین کتابشناسی هائی  اصولی و اساسی را به اینترنت منتقل کرده است ؛ شامل :

- کتابنامه ها

- مقاله نامه ها

- فهرست گزارش ها 

- فهرست پایان نامه ها

- فهرست نمایه نامه ها

و نظایر آن ها     

مراجع غیر مستقیم مطالعات

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (5)

( کتابشناسی ها )

ب - موضوعی ، مانند :

- به فارسی :

کتابنامه های تبلیغاتی - بازرگانی

پژوهشگر پس ازتهیه کتابنگاری منابع مورد نیاز خود به صورت فهرست منابع لازم ، و ترجیحا"  به صورت فیش ، یافیش کامپیوتری، جهت آگاهی ازچگونگی امکان دسترسی به آنها ، آشنائی کلٌی ، ارزیابی هریک ، وحذف منابعی که درنخستین نگاه آنان رابی اعتبار می یابد ، یا با وجود منابعی مشابه و معتبر تر در استفاده از آن ها ضرورتی نمی بیند ، به خرید یاامانت گرفتن منابع مورد نیاز خود می پردازد .

خرید کتاب

در مورد خرید ، معمولا" کتابنامه ( کاتالوگ ) هائی از انتشاراتی های مربوطه ( تخصصی ) در بازار ، به ویژه نمایشگاه های کتاب ، وجود دارد ؛ مثلا" :

- وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی . اداره کلٌ مطبوعات و نشریات . فهرست کتب منتشره به تفکیک موضوع .

محل خرید :

محل خرید را نیز راهنمای زیر مشخص ساخته است :

- وزارت فرهنگ و آموزش عالی . راهنمای ناشران ایران . مرکز اسناد و مدارک علمی ایران . تهران . 1387 .

امروز نه تنها اینتر نت در معرفی منابع مربوط مؤثر واقع شده است بلکه امکان خرید اینترنتی را نیز فراهم ساخته است .

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات

    ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (4)

( کتابشناسی ها )

ب - موضوعی ، مانند :

- به فارسی :

مقالات

دانشگاه تهران ، مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی ، بخش بررسی مدارک و اسناد. فهرست مقالات مربوط به علوم اجتماعی ، جلد اوٌل : جامعه شناسی - جمعیت شناسی - آمار . تهران . 1347 .

منصور ، غلامرضا . فهرست موضوعی مقالات اقتصادی مجلات فارسی (1340 - 1297 ) . تهران ، دانشگاه تهران . دانشکده اقتصاد . 1355.

دانشگاه تهران . دانشکده اقتصاد . فهرست موضوعی مقالات اقتصادی سال1349. تهران . 1350.

آزموده ، مریم . فهرست موضوعی مقالات اقتصادی سال 1350 . تهران . دانشگاه تهران ، کتابخانه دانشکده اقتصاد ، 1351 .

نیلفروشان شهشهانی ، محمود . مقاله نامه اقتصادی . تهران ،مؤسسه تحقیقات و برنامه ریزی علمی  و آموزشی ، مرکز مدارک علمی ،1351.

امیرطهماسب ، نسرین . فهرست موضوعی مقالات اقتصادی مجلات فارسی . تهران ،دانشگاه تهران ،مؤسسه توسعه و تحقیقات اقتصادی دانشکده اقتصاد ،1358  .

بانک مرکزی ایران ، کتابخانه . فهرست موضوعی مقالات اقتصادی . تهران ، 1346 - 1358 ، 6 جلد .

وزارت فرهنگ و آموزش عالی . مرکز اسناد و مدارک علمی. مقاله نامه اقتصاد . تهران ،1361. 

شب قدر مبارک باد

ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (3) ( کتابشناسی ها )

    ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (3)

( کتابشناسی ها )

ب - موضوعی ، مانند :

- به انگلیسی :

- International Trade Centre , 

Inter national Trade Documentations Annotated List of Publications Received .

- به فارسی :

کتاب ها

بنی آدم ، حسین . کتابشناسی موضوعی ایران از  ..... تا 1354 . تهران و مرکز اسناد فرهنگی آسیا  ، 1358 .

میرزاده ، احمد. کتابنامه اقتصادی تا سال 1349 . تهران . مرکز اسناد و مدارک علمی ایران . 1350 .

پایان نامه های تحصیلی

صبا ، ایرج ، و جعفر مهراد . فهرست پایان نامه های دانش آموختگان ایرانی کشورهای خارج . ( 73 - 1965 ) .

فرنیا ، فرانیک . فهرست پتیان نامه های علوم اجتماعی . مؤسسه تحقیقات و برنامه ریزی علمی و آموزشی . مرکز مدارک علمی . مرداد 1353 .

جانا ، علی اکبر . فهرست پایان نامه های تحصیلی فوق لیسانس دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی .

نشریات و نشریات ادواری

وزارت فرهنگ و آموزش عالی  . مرکز اسناد و مدارک علمی ایران . راهنمای انتشارات سازمان های دولتی ایران . ( فهرست سالانه ) .

آزادیان ، آنوش . فهرست نشریات سازمان برنامه . تهران : مظسسه نحقیقات و برنامه ریزی علمی و آموزشی . مرکز مدارک علمی . 1351 .

آزادیان ، آنوش . فهرست نشریات وزارت اقعصاد . تهران  : مؤسسه تحقیقات و برنامه ریزی علمی و آموزشی . مرکز مدارک علمی . 1352 .

ورجاوند ، پرویز . فهرست انتشارات دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی . تهران ، وزارت علوم و آموزش عالی . 1350 .

مراجع غیر مستقیم مطالعات (2) ( کتابشناسی ها )

    ب - مراجع غیر مستقیم مطالعات (2)

( کتابشناسی ها )

کتابشناسی ها خود به چند گروه تقسیم می شوند :

الف : عمومی ، مانند :

- به فارسی :

- افشار ، ایرج . کتابشناسی ده ساله کتاب های ایران 1333 - 1342 - تهران : انجمن کتاب 1346 . 

- مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی ، کتابشناسی مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی  . منابع فارسی ، جلد پنجم ، سال 1365 تهران : مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی ، 1366 .

- به انگلیسی :

- Cumulative Book Index . New York : The H.W.Wilson Company

- Books in Print . New York : R.R . Bowker Company .

- United Nations , Current Bibliographical Ivformation .

- United Vations , Library . Monthly Bibliography .