سالنامه ها ، فصلنامه ها ، ماهنامه ها .

 مراجع مستقیم مطالعات (9) 

3 - سالنامه ها ، فصلنامه ها ، ماهنامه ها و...

الف : سالنامه ها

یک عمومی مانند 

- به زبان فارسی :

- اطلاعات سالانه . شماره هفتم . تهران : انتشارات اطلاعات ، 1344 .

- کیهان سال . دوره جدید . شماره دوم . دوجلد . تهران : انتشارات کیهان ، 66 - 1365 .

لازم به ذکر است که در دهه 1380 به دلیل حجم انبوه اخبار و اطلاعات انتشار سالنامه ها تا حدودی متوقف شد ؛ و از آن به بعد نیز با حضور اینترنت و سایت های خبری - تحلیلی ضرورت چاپ و نشر اینگونه سالنامه ها بسیار کم تر شد . لیکن در دوران قبل از انقلاب سالنامه هائی منتشر می شدند که می توانستند و می توانند در مطالعات تاریخی و اقتصادی - اجتماعی ایران مفید واقع شوند ؛ مثل :

- سالنامه دنیا

- سالنامه کشور ایران 

- سالنامه شهرت اسلام

- سالنامه پارس

و....

دائرة المعارف های موضوعی یا تخصصی

 مراجع مستقیم مطالعات (8) 

ب - دائرة المعاف های موضوعی یا تخصصی مانند :

- به زبان فارسی :

کمیسیون ملٌی یونسکو در ایران . ایرانشهر . 2 ج . تهران : 1342 - 1343 .

اثر آفرینان . عبدالحسین نوایی . تهران : انجمن آثار و مفاخر فرهنگی 1380 - 1377 . 6 جلد .

تاریخ ادبیات در ایران . ذبیح الله صفا : فردوس 1378 . 5 ج

دائرة المعارف یزرگ اسلامی . زیر نظر محمد کاظم موسوی بجنوردی . تهران : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی 1367 - 138... . بیش از ده جلد .

دانشنامه جهان اسلام . مصطفی میرسلیم ؟! و دیگران . تهران : بنیاد دائرة المعارف اسلامی1373 - 138... . بیش از 5 جلد ؟

دائرة المعارف تشیع . زیر نظر احمد صدر حاج سید جوادی ، و... تهران : نشر شهید سعید مجبٍی 1375 - 1381 . 9 ج .

دائرة المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی ( بناهای آرامگاهی . تهران : سازمان تبلیغات اسلامی ، حوزه هنری .1378 .

شرح حال رجال ایران . مهدی بامداد . تهران : زوٌار . 1357 . 6 ج .

......

- به زبان انگلیسی

- به زبان فرانسه :

- Encyclopedie Tematique Weber . Barcelona : Compania International Editora . 1975 .

- به زبان عربی :

اعیان الشیعه : محسن امین  . بیروت . دائرة التعارف . 1403 قمری . 10 ج.

ذریعه الی تصانیف الشیعه . محمد محسن آقابزرگ تهرانی . بیروت : دارالاضواء . 1403 قمری . 25 ج .

ریحانة الادب . محمد علی مدرس تبریزی . تهران : خیام . 1374 . 6 ج .

....

که آنچه در اینجا نقل شد است تنها به عنوان مثال است .

دائرة المعارف ها

 مراجع مستقیم مطالعات (7) 

2 - دائرة المعارف ها

الف : عمومی ، مانند :

- به زبان فارسی :

مصاحب (دکتر) غلامحسین . دائرة المعارف فارسی . تهران : فرانکلین ، 1350 ، در دو جلد

- به زبان انگلیسی :

- Encyclopaedia Britannica 24 v . Chicago : Encyclopaedia Britannica , 1973 , 1974 .

- Encyclopaedia Americana international . 30 v . New York : Americana corporation . 1979 .

- Collier,s Encyclopaedia 1978 . NewYork : Macmillan , 1977 .

- به زبان فرانسه :

- La grande Encyclopedie . 20 v . Paris : Larousse , 1971 - 1976 .

- Grande Larousse Encyclopedique . 22 v . Paris : Larousse , 1970 .

- Larosse six volumes : en couleurs . Paris : Larousse , 1975 .

مراجع مستقیم مطالعات ؛ اهمیت دائرة المعارف ها

 مراجع مستقیم مطالعات (6) توضیح اساسی

اهمیٌت دائرة المعارف ها 

گذشته از بسیاری از فرهنگ ها نظیر « لغتنامه دهخدا » ( که بر خلاف نامش در واقع یک دائرة المعارف است ) ، « فرهنگ لاروس » ، « فرهنگ وبستر » ، « فرهنگ وبر » ، « فرهنگ علوم اقتصادی » ، « فرهنگ جامعه شناسی » ، « فرهنگ مدیریت » و.... که اکثرا" خود به نوعی دائرة المعارف هم به شمار می روند دائرة المعارف ها به صورتی مفصل تر در معناکردن بک کلمه یا به خصوص یک اصطلاح علمی ، به تعریف ، توضیح ، تفصیل و تشریح مطلب پرداخته اند چنان که گاه تحت یک عنوان چنان اصول مطالب نقل شده است که خود معادل یک کتاب جیبی در اصول و اساس آن موضوع است و در زبان فارسی بیسابقه نیست که یکنفر فقط یا تقریبا" فقط به ترجمه مطلب تحت عنوان یک واژه یا اصطلاح پرداخته باشد و آن را به صورت یک کتاب مستقل ارائه کرده باشد .

دانشجو یا دانشپژوه لازم است در بدو هر مطالعه و بررسی ابتدا حقیقتی از کلٌیات ضروری موضوع در ذهن خود داشته باشد تا آنگاه بتواند بدون اشتباه و انحراف وارد جزئیات و تحقیق در موضوع گردد .

از اینجاست که تالار مرجع در هر کتابخانه را در ورودی آن کتابخانه قرار داده اند ، دانشجویان دوره های پائین تر بیشتر در تالار مرجع حضور دارند و حتی در اینتر نت « ویکی ها » از بیشترین بازدید ها برخورداراند . 

فرهنگ موضوعی با تخصصی به انگلیسی

مراجع مستقیم مطالعات (5) فرهنگ موضوعی 

د « فرهنگ موضوعی یا تخصصی » مانند :

- به انگلیسی :

- The McGraw-Hill Dictionary of Modern Economics : A Handbook of Terms and Organizations . By Douglas Greenwald in collabration with Henry C.F Arnold... (et al ) . Neww York : 1973 .

آنچه تحت عنوان منابع مطالعاتی ، به هر زبان ، آمده است اکثرا" مربوط به سالهای تدریس روش های تحقیق در علوم انسانی ( اجتماعی - اقتصادی - و... ) توسط مؤلف در دهه 1370 می شود . طبیعتا" در حال حاضر کتابهای بسیار بیشترو جدید تری ، یا با ویرایش و چاپ جدیدتر وجود دارند که امیدواریم از آنها غفلت نفرمایند .  

فرهنگ موضوعی یا تخصصی

مراجع مستقیم مطالعات (4) فرهنگ موضوعی 

د : فرهنگ موضوعی یا تخصصی » مانند :

- به فارسی

محمد رضا محمدی فر . فرهنگ دانش  شناسی . تهران  : وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی . 1377 .

 فریدون مؤمنی ازندریانی ( مترجم ) ، فرهنگ جغرافیائی وبستر ، تهران : سازمان نقشه برداری کشور . 1370 .

فرهنگ ، منوچهر . فرهنگ علوم اقتصادی . انگلیسی فارسی . تهران : ( موسسه عالی سیاسی و امور حزبی ) . 1351 .

سوه ، توماس . فرهنگ اصطلاحات اجتماعی و اقتصادی . ترجمه و تالیف : م . آزاده . تهران : مازیار . 1354.

مایکل تودارو . فرهنگ واژه ها و اصطلاحات توسعه اقتصادی . ترجمه غلامعلی فرجادی . تهران : وزارت برنامه و بودجه . خرداد 1364 .

هومن ، محمد . فرهنگ لغات و اصطلاحات اقتصاد اسلامی . تهران : وزارت برنامه و بودجه .1365 .

نیکلاسآبراکرامبی ،  استفن هیل ، و  برایان . اس . ترنر . فرهنگ جامعه شناسی . ترجمه حسن پویان . تهران : انتشارات چاپخش .

علی اکبر شعاری نژاد . فرهنگ علوم رفتاری . تهران : امیر کبیر . 1364 .

ژاسنت صلیبی . فرهنگ توصیفی روانشناسی اجتماعی . تهران : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی . 1382 .

بهمن کشاورز . فرهنگ حقوقی انگلیسی به فارسی . تهران : امیر کبیر . 1385 .

درک فرنچ و هیثر ساورد .فرهنگ مدیریت « توصیفی » . ترجمه محمد صائبی .تهران : مرکز آموزش مدیریت دولتی . 1371.

و...ده ها فرهنگ دیگر و غالبا" جدید تر و قاعدتا" بهتر ؟! . 

فرهنگ چند زبانی ( نصاب )

بررسی مقدماتی ( مطالعات اکتشافی )

مراجع مستقیم مطالعات (3) چندزبانی

ج : « فرهنگ چند زبانی (نصاب) » مانند :

فارسی ، عربی ، انگلیسی ، فرانسه :

سهیل محسن افغان . واژه نامه فلسفی . تهران : انتشارات حکمت ، 1404 ه . ق .

مراجع مستقیم مطالعات (3) دوزبانی

مراجع مستقیم مطالعات (3) دوزبانی

ب - فرهنگ دوزبانی ، مانند :

- از انگلیسی به فارسی :

حییم ، سلیمان . فرهنگ بزرگ انگلیسی فارسی دارای هشتاد هزار لغت و اصطلاح و مثل در زبان انگلیسی و معنی های فارسی آنها و سی هزار جمله و عبارت برای نمونه و توضیح نکات دستوری . 2 ج . تهران : یهودا بروخیم ، 1355 .

- از فرانسه به فارسی :

- نفیسی ، سعید . فرهنگ فرانسه به فارسی ، دارای تمام لغات و کلمات محاوره ای  و عامیانه و مصطلحات علمی و ادبی و امثال زبان فرانسه قدیم و جدید با ترجمه به زبان فارسی ادبی و عامیانه . 2 ج . تهران : بروخیم ، 1346 .

- از عربی به فارسی :

سیٌاح ، احمد . فرهنگ بزرگ جامع نوین عربی - فارسی مصور . یه ضمیمه نام رجال شیعه . 4 جلد . تهران : کتابفروشی اسلام ، ( تاریخ مقدمه 1330 ) .

مراجع مستقیم مطالعات (2) به زبان خارجی

مراجع مستقیم مطالعات (2) به زبان خارجی 

 - به زبان انگلیسی :

Webster,s Third New International Dictionary of the English Language Unabridged : With Seven Language Dictionary . 3v . London : Encyclopaedia Britannica , Inc , 1966 .

Oxford Advanced Learners , Dictionary of current English . A.S Hornby with the Assistance of A.P Cowie (and) J.Windsor Lewis . 3 rd .New ed . c 1974 . Oxford : Oxford University Press , 1977 . 

Larousse illustrated International Encyclopedia and Dictionary . Editor : O.C. Watson .IV . Paris : Larousse , MacGrow-Hill International , 1972 .

- به زبان فرانسه

P.P. Robert . Dictionnaire Alphabethique et Analogique de la langue Francaise . 7 Tomes Paris : Le Robert , 1974 .

- به زبان عربی

المنجد اللغة والاعلام . - (ویرایش 27 ). بیروت . دارالشرق ، 1973 .

مراجع مستقیم مطالعات : فرهنگ ها

الف : مراجع مستقیم مطالعات

 1 - فرهنگ ها ( لغتنامه ها - اصطلاحنامه ها - و... )

نقش فرهنگ ها هرچند ظاهرا" ناچیز مینماید امٌا در واقع امر از این لحاظ اهمیت دارد که مفهوم حقیقی  یا معنی موضوع مطالعه را به دست می دهد .

مثلا" در زبان فارسی برخی از سندها یایه اصطلاح کتاب های فرهنگ یک زبانه ای که مستقیما" پاسخگوی موضوع مورد مطالعه و تحقیق پژوهشگر می باشند عبارتند از :

یه زبان فارسی :

دکتر محمد معین . فرهنگ فارسی ( مورد نظر ما : فرهنگ فارسی مشهور به شش جلدی معین ) . شامل یک مقدمه و سه بخش لغات ، ترکیبات خارجی ، اعلام ، حاوی لغات و اصطلاحات مصطلح و عامیانه فارسی ( ایرانی و تهرانی ) ، ترکیبات خارجی ، اعلام نام های بزرگان جهان ، اسامی جغرافیا و فرقه های دینی ، 6 ج تهران : امیر کبیر ، آخرین چاپ . ( این فرهنگ بیشتر به فرهنگ معین شهره شده است ) .

حسن عمید . فرهنگ عمید شامل واژه های فارسی و لغات عربی و اروپائی مصطلح در زبان فارسی و اصطلاحات علمی و ادبی . 2 ج . تهران : امیرکبیر ، 1363 .

علی اکبر دهخدا و همکاران . لغتنامه . 50 ج . تهران . دانشگاه تهران . 1335 که چاپ های جدید تر ، کامل تر و در عین حال کم حجم تر آن نیز وجود دارد .

لغتنامه تا حدودی یک دائرة المعارف فارسی نیز به شمار می رود .

لغتنامه هائی چون « آنندراج » گرچه قدیمی شده اند امٌا گاه در باره لغات مهجور یا نسبتا" مهجور مآخذ قابل توجهی به شمار می روند .

و امٌا بنظر ما فرهنگ هائی جدیدتر ، چون فرهنگ « سخن » ، شاید در موضوعات مربوط به زمان حاضر در غالب موارد مؤثر تر واقع شوند .