تجربه اساس علوم تجربی است
تجربه اساس علوم تجربی است
معمولا" افراد در باره امور و پدیده های عالم دارای فلسفه و نظریه هائی هستند که زائیده افکار آنها است . اگر این نظریه ها ثابت شود به صورت علم درمی آید. از این رو دانشمندان پژوهشگر گاهی حادثه ای را به وجود می آورند تا طی ان حادثه متوجه شوند که نظریه اشان غلط است ؟ یا صحیح است و به اثبات می رسد ؟ ؛ مثل این که آب را حرارت بدهند تا ببینند آیا در صددرجه حرارت به جوش می آید یا خیر.
رابطه ی علٌت و معلولی
نتیجه تجربه پیشگفته این است که حرارت را علٌت بخار شدن وجوش آمدن آب بدانند ، پس به کشف یک رابطه علت و معلولی نائل آمده اند .
قانون علمی
قانون علمی هر آنچیزی است که مورد قبول همه مردم جهان قرار گیرد ؛ مثل این که :
آب در صددرجه حرارت به جوش می آید
شرط این قانون و مقبولیت جهانی آن این است که این حادثه عمومیت و کلٌیت داشته باشد ؛ یعنی :
در هرزمان ، هر روز ، هرماه ، هرسال که ما به آب صددرجه حرارت داده ئیم به جوش آمده است ، و به جوش می آید.
در هرمکان از جهان و هر نقطه از هر کشور ، به آب صددرجه حرارت دهیم به جوش می آید .
علاوه برزمان و مکان ، کمٌیت و کیفیت امر نیز مورد نظر اند :
کمٌیٌت : صد درجه فارنهایت
کیفیت : شرایط عادی
سیستم های علمی
وقتی قوانینی علمی را که در پی یکدیگر قرار میگیرند و نهایتا" به نقطه ی مبداء خود بازمیگردند ، و باز به همان ترتیب ادامه می دهند را مطالعه کنیم به یک سیستم علمی میرسیم ، مثلا":
آب بر اثر حرارت آفتابازسطحکره زمین بخار شده به سوی آسمان بالا می رود
بخار ، در آسمان به صورت ابر در می آید
ابر در اثر کمبود حرارت هوای فوقانی متراکم ومتراکم ترمی شود
باتراکم ، ابر تبدیل به باران یا برف شده به زمین باز می گردد
در زمین تبدیل به جوب و نهر و رود و دریا و اقیانوس می شود
بر اثر تابش آفتاب و گرما دوباره بخار می شود
بخار دوباره در آسمان متراکم می شود .
که به این دور و تسلسل یک سیستم می گویند
این سیستم بارانزا به سیستم اکولوژیکی شهره است
علوم طبیعی ، علوم تجربی ، علوم محض ( علوم پایه )
آب وآفتاب وباران و... در این مبخث از پدیده ها ی طبیعت و بنابر این پدیده « طبیعی » ، و موضوع علوم طبیعی یا برحسب شناخت پدیده ، قانون و سیستم ، موضوع علوم تجربی هستند .
گرچه علوم تجربی خود در حقیقت از علوم محض نیستند ، قوانینی مثل قوانین ریاضی که مثلا" در آنجا در هرحال دو ضرب در دو چهار می شود ندارند ، و چه بسا درجه حرارت لازم برای به جوش آوردن آب در جائی کمی بیش از 100 درجه و درجائی کمتر از صد درجه باشد ، امٌا معمولا" در کنار علوم ریاضی از علوم محض به شمارمیروند : یعنی مطلق یا تقریبا" مطلق هستند ، و چون علوم انسانی نسبی نیستند .
- ۹۲/۱۰/۱۷