برنامه نهم فرانسه ( 1984 – 1988 )

 

برنامه نهم فرانسه ( 1984 – 1988 )

 

پس از انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در سال 1981 که طی آن فرانسوآ میتران به ریاست جمهوری کشور برگزیده شد ، دولت برگزیده وی به ریاست پی یر موروآ ، تصمیم گرفت تا اعتبار برنامه ریزی توسعه در فرانسه را ، با تحولٌاتی که در روش های آن به وجود می آورد ، به وضع سابق بر گرداند .

برنامه جانشین ( 1982 – 1983 ) که میخواست بنا بر مصارف تحرکی ایجاد کند آنچنان موفق نبود .

قانون مصوب ژوئیه 1982 مبنی بر اصلاح شیوه برنامه ریزی امکاناتی اساسی و مفصل در برنامه ریزی فرانسه به وجود آورد :

کمیسیون ملٌی برنامه ریزی ( سازمان برنامه ) با 80 نفر عضو

برنامه ای که برای دو مرحله تهیه و تدوین شده بود :

·        برنامه های عملیاتی اولویت دار در اجرا که از سابق باقی مانده بود

·        قراردادهائی که میان دولت و مناطقِ برنامه ریزی ، و بین دولت و بنگاه های عمومی به امضاء می رسید .

روش برنامه ریزی کمٌی برای زمان مورد نظر همان روش سابق بود . منتهی اولا" مشمول تمرکز زدائی شده بود ؛ و ثانیا" همه چیز بنا بر قراردادهای دوجانبه قرار گرفته بود ؛ که نقش بیشتری به مدیریت های منطقه ای ، که بنا به قانون تمرکز زدائی وظیفه مهمتری در توسعه منطقه ای بر عهده گرفته بودند ، می داد .

روابط بنگاه های عمومی بزرگ فرانسه با دولت در چارچوب قراردادهای چند جانبه چند ساله بین طرفین ذیربط قرار گرفتند .

قراردادهای بین دولت و مناطق برنامه ریزی که بنا به قانون مورخ 29 ژوئیه 1982 بمنظور اصلاحات در برنامه ریزی ، و مصوبه 21 ژانویه 1983 امضاء و اجرا می شدند اصلی مستحکم را در برنامه ریزی فرانسه تشکیل دادند :

همکاری بین دولت و مدیریت های منطقه ای و محلٌی در برنامه توسعه و آمایش سرزمین .

پس از اتخاذ سیاستِ ریاضت اقتصادی ، برنامه نهم متوجٌه مبارزه بر علیه تورٌم بنا بر مدیریت کنترل هزینه های کار ، یا همان دستمزدها ، شد . از این به بعد دیگر میزان رشد دستمزدها نمیبایست بالاتر از میزان رشد تولید باشد . نرخ سرمایه گذاری میبایست به همان حدٌ 1975 بازگردد . عقب ماندگی تکنولوژیکی در صنایع رقابت پذیر می بایست ترمیم شوند . سیاست درهای باز ، با حمایت فرانسه در نظام پولی اتحادیه اروپا ، مورد تاکید قرار گرفتند . ترمیم وضع مالی بنگاههای اقتصادی در اولویت اوٌل قرار گرفتند .

به منابع مربوط به قرارداد هایبرنامه بین دولت – منطقه نیز توجٌه شود .

 

در باره برنامه هشتم فرانسه

 

در باره برنامه هشتم فرانسه

در این برنامه ظاهرا" از نظرات دو اقتصاددان مشهور جهان در آن زمان ، بخصوص واسیلی لئونتیف ، استقبال شد .

واسیلی لئونتیف . اقتصاددان آمریکائی روسی الاصل ، برنده جایزه نوبل در اقتصاد ، درسال 1973 میلادی ، است  که شاگردان بزرگی چون پل ساموئلسون داشته است و آثاری از وی نیز به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است .

نگارنده با توجٌه به گرایش های لئونتیف به « اقتصاد اجتماعی فرانسه » ، « آمایش سرزمین » ، « اقتصاد و جامعه شناسی کار » و... از آثارش بهره ها گرفته است ... و شاید حتی تحت همین تاثیرات ، در دوره ی دکتری اقتصاد ، رشته ی « جامعه شناسی و اقتصاد کار » را انتخاب کرده است . منتهی در آن زمان همچنان افکار « نئو کلاسیک » بر مدیریت دانشکده مربوطه حاکم بود حال آنکه به نگاه اقتصاد دانان سوسیالیست ، که اکثر استادان آن دانشکده را تشکیل می دادند ، برنامه ریزی توسعه اقتصادی اساسا" با سرمایه داری منافات دارد ؛ و دولت فرانسه ، به دلایل سیاسی در صدد آن بود که به هر ترتیب ممکن نظریه سرمایه داری جدید را نیز در برنامه هشتم آن کشور رعایت کند ! .

سر آندرو شافیلد ، اقتصاددان انگلیسی است که بخاطر آثارش در باره « سرمایه داری جدید » شهرت یافته است .

در سالهای پایانی دهه 1380 والری ژیسکار دستن ، از جناح راست میانه رو ، رئیس جمهوری فرانسه بود که مفتون اقتصاد سرمایه داری – نئو کلاسیک آمریکائی مینمود ؛ و بنابر این دولت فرانسه عملا" از نظام اقتصاد برنامه ریزی شده فاصله می گرفت . طرفداران اقتصاد آمریکائی حتی سعی در حذف آمایش سرزمین از برنامه های فرانسه داشتند . حال آنکه جناح چپ فرانسه ، به رهبری فرانسوآ میتران ، بیشتر طرفدار نظام برنامه ریزی ( البته مختلط و ارشادی ) و آمایش سرزمین مینمود ؛ ولکن در اقلیت قرارداشت .

 شاید یکی از مهم ترین دلایل عدم اجرای صحیح و کامل برنامه هشتم همین مبارزات سیاسی چپ و راست و درواقع عدم ثبات سیاسی لازم به منظور تهیه و تدوین برنامه جامع کلان کشور و اجرای آن در یک نظام دموکراتیک بود .

برنامه هشتم فرانسه (1981 – 1985 )

برنامه هشتم فرانسه (1981 – 1985 )

میشل آلبر ، اقتصاددان و سیاستمدار فرانسوی ، زمانی که در سال 1978 ، به سمت کمیسر برنامه فرانسه منصوب شد اظهار داشت :

بحران اقتصادی « فقط یک سکته ی اتفاقی نیست ؛ بلکه در واقع یک گسست ساختاری » در اقتصاد کشور است .  وی ، ضمن تاکید بر ضرورت کاهش هرچه سریع تر تنگناها و نتایج آنها ، معتقد بود : گرچه آنچنان خوشایند نیست امٌا واقعیت این است که ما نمی توانیم در زمانی کوتاه و همزمان از پس همه ی مشکلات بر آئیم .

امٌا کوششهای متفاوت و در عین حال مکمٌلی که در برنامه هشتم فرانسه بعمل آمد موجب شد که تا حدود زیادی بر بحران ناشی از افزایش سریع قیمت نفت غلبه شود .

برنامه هشتم فرانسه که با مشورت با دو متخصص خارجی ، یعنی پروفسور واسیلی لئونتیف و سر آندرو شونفیلد ، تهیٌه شد مختصٌه اش کاربرد مدل اقتصاد کلان جدیدی بنام مدل دی ام اس ، به عنوان ابزاری برای تهیه و تدارک سیاستی اقتصادی بر محور ایجاد اشتغال ، با توجٌه به تنگناهائی بود که از خارج بر اقتصاد فرانسه تحمیل می شد . در اینخصوص متغیٌر های ممکن متفاوت و متعددی از سیاستهای اقتصادی توسط جهت دهندگان برنامه مورد مطالعه قرار گرفته توسط کامپیوتر پردازش شد ؛ یعنی همان سلسله فعالیتهائی در برنامه ریزی که پی یر ماسه آنها را « ریاضیات در خدمت دموکراسی » نامیده است .

 

دغدغه ی اینکه مبادا بازهم رسیدن به هدفهای بلند پروازانه ی برنامه هفتم تکرار شود سبب شد که اهداف برنامه هشتم به صورت کمٌی بیان نشوند . بنا به تقاضای کمیساریای برنامه ، دولت بر خلاف برنامه های قبلی ، از تمام پیش بینی های خود نیز صرفنظر کرد ؛ و با توجٌه به اوضاع و احوال روز روابط بین الملل سناریوهای متعددی برای اجرای برنامه تهیه و تدوین شدند .

با اینهمه عاقبت هم لایحه برنامه هشتم به مجلس ملٌی فرانسه نرفت ؛ و تغییر اکثریت در مجلس سبب تعلیق اجرای آن گردید