برنامه پنجم فرانسه ( 1966 – 1970 )

برنامه پنجم فرانسه ( 1966 – 1970 )

ماموریتی که به برنامه پنجم داده شده بود این بود که بنا به توسعه تاسیسات عمومی ، در پی یک خیزش سریع صنعتی و تعالی اجتماعی برآید ؛ به نحوی که در مجموعه ی مؤلفه ی آن ، رقابت اقتصادیی فزاینده در ارتباط با باز شدن درها به روی اقتصاد جهانی نیز منظور شده باشد . این برنامه حاوی شاخص هائی راهنما در تعیین قیمت ها و میزان دستمزد ها بود تا بتواند با بحران تورم موجود مقابله کند . امٌا دغدغه رونق دادن به اقتصاد کشور به این صورت منجر به یک رشد حتی اندکی کمتر از رشد در برنامه چهارم گردید .

دو مشغله مهم برنامه ریزان فرانسه طی برنامه پنجم عبارت بودند از :

افزایش جنبه ی رقابت پذیری دستگاه تولید ؛ افزایش کیفیت محصولات

کنترل قیمت ها

قیام ( دانشجویان و .... ) در 1968 اجرای برنامه ی پنجم را مختل کرد . نه تنها رشد مورد نظر حاصل نشد بلکه قیمت ها افسار گسیخته افزایش یافتند ؛ و این هردو سبب توقف امور توسعه ی تاسیسات عمومی شدند . توسعه و ترقی اقتصاد فرانسه با عدم کفایت نیروی کار ماهر ، ضعف مدیریت های اجرائی و مسائل روابط کار در درون بنگاهها خود را نشان داد .

برنامه پنجم فرانسه ، توسعه تاسیسات عمومی ، تعالی اجتماعی ، رقابت پذیری محصولات ، کنترل قیمتها ، حوادث سیاسی ، تورٌم ، نیروی کار ماهر ، مدیریت تولید ، روابط کار

برنامه چهارم فرانسه ( 1962 – 1965 ) (3 ) ظهور بارزتر آمایش سرزمین در برنامه توسعه فرانسه

بنیان آمایش سرزمین و ارتباط آن با برنامه کشور و مطالعات اجتماعی – اقتصادی (3)

برنامه چهارم فرانسه ( 1962 – 1965 ) (3 )

ظهور بارزتر آمایش سرزمین در برنامه توسعه فرانسه

هدف های برنامه چهارم فرانسه

هدف های برنامه توسعه چهارم کشور فرانسه حول سه محور اساسی میچرخید که مجموعا" در جهت سیاست های آمایش سرزمین مینمودند :

-      رشد سریع اقتصادی با توجٌه کافی به تعادل در امور

-      رشد تاسیسات و تجهیزات خدمات عمومی با نرخی دوبرابر نرخ رشد تولید ناخالص داخلی

-      سعی در ترمیم نابرابری های اجتماعی ؛ و آنچه که بیشتر در حوزه ی دقیقا" آمایشی قرار می گرفت :

سعی در ترمیم شکاف های توسعه بین مناطق محرومتر با مناطق برخوردارتر ، روستا ها با شهرها و کلٌ سرزمین فرانسه با پاریس .

اصل توجٌه بر توزیع عادلانه ی نتایج گسترش اقتصادی یا اگر بخواهیم به زبان پییر ماسه بنویسیم توزیع ارزش های افزوده ؛ بخصوص سهم افراد و مناطق در استفاده از تاسیسات و تجهیزات خدمات عمومی ، و هزینه ها ی مصرفی بود .

برنامه ی چهارم فرانسه چون به صورتی منطقی تهیه و تدوین شده بود و نظر مساعد کارشناسان و مردم فرانسه را با خود داشت شاید بهترین برنامه ای از آن کشور باشد که در بیشترین میزان و کیفیت اجرا شده است . اگرچه در آن سال دولت فرانسه با دو عدم موفقیت هم روبرو شد :

عدم توفیق کنفرانس در آمدها

نرخ باروری در فرانسه

 

آمایش سرزمین ، نرخ باروری ، رشد اقتصادی ، تولید ناخالص داخلی ، تاسیسات خدمات عمومی ، ترمیم نابرابری های اجتماعی ، ترمیم شکافهای توسعه محلی ، توزیع عادلانه در آمد ملٌی ، درآمدها ، نرخ باروری

بنیان آمایش سرزمین و ارتباط آن با برنامه کشور و مطالعات اجتماعی – اقتصادی (2)

بنیان آمایش سرزمین و ارتباط آن با برنامه کشور و مطالعات اجتماعی – اقتصادی (2)

برنامه چهارم فرانسه ( 1962 - 1965 ) (2)

تهیه و تدارک برنامه چهارم فرانسه از شرایط مناسبی بهره می برد :

شخصیت مساعد مسؤول جدید برنامه ؛ پی یر ماسه

اوضاع و احوال مناسب سالهای 1960 – 1962 و رشد منظم اقتصاد جهانی

توجٌه ژنرال دوگل ، رئیس جمهوری وقت ، و دولت فرانسه به نهاد برنامه ریزی فرانسه و مستند سازیهای منطقی آن به آمار و ارقام لازم .

ابزار مناسب دولت در تهیه و تصویب سیاستهای اقتصادی انتخاب شده

ابتکاراتی در جریانات مربوط به تهیه برنامه:

تاسیس شورای عالی برنامه

همآهنگی های شورای اقتصادی و اجتماعی در راهبرد های اساسی ؛ و

توجه به نظرات کمیسیون عمومی کار در کمیسیون مدرنیزاسیون صنایع – کشاورزی و تجارت .

 

برنامه چهارم فرانسه ؛ مسؤولان شایسته در برنامه ریزی ، توجه و اعتقاددولت به برنامه ریزی ، اوضاع و احوال اقتصادی – اجتماعی مساعد ، سیاستهای اقتصادی ، شورای عالی برنامه ، شورای اقتصادی – اجتماعی ، مدرنیزاسیون ، کار ، علیرضا آیت اللهی 

بنیان آمایش سرزمین و ارتباط آن با برنامه کشور و مطالعات اجتماعی – اقتصادی (1)

برنامه چهارم فرانسه ( 1962 - 1965 ) (1)

فرانسویان نشان داده اند که برنامه های رشد و توسعه اقتصادی یا به اصطلاحی بهتر و جامع تر امور اجتماعی و فرهنگی و جز آنها ، برنامه های توسعه می بایست بر اساس شناختی دقیق از جامعه و مطالعاتی عموما" جامعه شناسانه باشد . در حوالی سال 1960 میلادی اقتصاد فرانسه به صورتی کاملا" آشکار تحت یک رژیم حمایتی دولت قرار داشت . به این ترتیب فرانسه از یک حالت آشفتگی به حالتی نسبتا" رونق رسید و مصرف انبوه جلوه گر شد .

در چنین شرایطی از ساز و کار اقتصادی بود که اصول ااسی و واقعی برنامه ریزی در فرانسه شکل گرفتند . دیگر بحث بر سوق دادن تولیدات به سوی بش های دارای اولویت و مزیت اقتصادی مطرح نبود بلکه اساس بر این بود بهترین شرایط ممکن برای توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه فرانسه فراهم گردد . به این ترتیب برنامه چهارم فرانسه به مدرن سازی بخش هائی که » عقب مانده » ظاهر شده بودند ؛ پرداخت :

بخش بهداشت و درمان ( بیمارستانی )

شاهراهها و بزرگراهها

مخابرات

آموزش ملٌی

 

به این ترتیب برنامه های ملٌی فرانسه حالت ارشادی بیشتری یافت . هدف هائی در آن منظور شد که تحقق آنها دیگر فقط به دولت مربوط نمی شد ؛ و مردم و بخش خصوصی در آن نقش بیشتری می یافتند . درست است که فرایند برنامه بیشتر در مقوله اقتصاد کلان بود امٌا ارضاء نیاز های اجتماعی نیز در آن به حساب آمده بود .

قانون چهارم اوت 1962 به عنوان مصوبه قانونی اجرای برنامه ی توسعه اقتصادی و اجتماعی فرانسه ، برای نخستین بار مدل یا روش ارائه لایحه برنامه به مجلس ملٌی و تصویب آن به صورت قانون برنامه را نشان داد .

قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی و اجتماعی فرانسه در روش تهیه و تدوین یک برنامه کلان  مثالی بارز از روش برنامه ریزی و برنامه گزاری در فرانسه است .

بنیان آمایش سرزمین (4)

برنامه سوٌم ( 1958 – 1961 )

فرانسه به عنوان مبدع یا یکی از بزرگترین مبدعین سیاست آمایش سرزمین طی برنامه سوٌم خود نشان داد کشور درگیر جنگ و بحران های اقتصادی – اجتماعی بسیار مهم آنطور که باید و شاید نمی تواند به آمایش سرزمین خود بپردازد و خارج از برخی مطالعات بالاجبار آن را در عمل رها می سازد .

برنامه سوٌم فرانسه ( 1958 – 1961 ) دارای سه جهتگیری اساسی بود :

-      برونگرائی ، بازکردن مرزها و سیاست توسعه صادرات ، بخصوص که عضویت بازار مشترک را بنا به معاهده رم در 1957 پذیرفته بود .

-      ادامه ناگزیر جنگ الجزایر و تورٌم لجام گسیخته ای که معمولا" در جنگ به وجود می آید .

-      به سنٌ اشتغال رسیدن موج بزرگی از جوانانی که حاصل سیاست تشویق زاد و ولد پس از جنگ جهانی دوم بودند .

-      آیا در چنین شرایطی فرانسه می توانست به اجرای سیاستای آمایش سرزمین بپردازد ؟!

فرانسه که تحت رهبری فردی آگاه و قدرتمند و منطقی چون ژنرال دوگل قرار داشت اولویت را در اساس قرار دادن دو سیاست و اجرای آنها دید :

·        حسابداری ملٌی به منظور تهیه و تدوین اهداف رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص ملی و به این وسیله کنترل اهداف اصلی برنامه سوٌم .

·        آینده نگری و پیش بینی های لازم که در این قلمرو طبیعتا" سیاست های آمایش سرزمین هم که اصولا" سیاست هائی برایمیان مدت و بخصوص دراز مدٌت هستند نقش داشتند

·         

·        ثبات و ترمیم اقتصادی دستور روز قرار گرفته بودند .

این ترمیم ، اگرچه به قیمت کاهش نرخ رشد اقتصادی فرانسه در آن زمان ، تحقق یافت .